تاريخچه ، قوانين و نحوه بازي تخته نرد
تاریخ انتشار: ۲۱ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۶۸۹۸۱۹
خبرگزاري آريا -
تخته نرد از بازي‌هاي فکري و متکي به برنامه‌ريزي، روش، شمارش و شانس است
نرد يا نردشير يا وينشير از بازي‌هاي فکري و متکي به برنامه‌ريزي، روش، شمارش و شانس است. در اين بازي دو نفره، طرفين مهره‌هاي خود را بر اساس دو عددي که بر روي تاس نقش مي‌بندد در جهت حرکت عقربه‌هاي ساعت يا خلاف آن حرکت ميدهند و درآخر از صفحهٔ بازي خارج مي‌سازند، در پايان بازيکني برنده خواهد بود که زودتر همهٔ مهره‌هاي خود را از زمين بازي خارج نمايد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تاريخچه
ايران
کاوشهاي باستان‌شناسي در شهر سوخته نشان ميدهد اين بازي در 3000 سال پيش از ميلاد در ايران وجود داشته‌است. مجموعه‌اي به‌شمار 60 مهره و دو تاس در يک صفحه‌اي که نگاره‌اي از مار بر روي آن است و در شهرسوخته يافت شده‌است 100 تا 200 سال کهنتر از آني است که در شهر اور يافت شده‌است.
در ميان تمامي مردم جهان ايران به عنوان سرزمين مادري اين بازي شناخته شده‌است. نخستين بازي ساختهٔ دست بشر روي اين کره خاکي که در واقع نياي تخت نرد و شايد شطرنج هم شناخته ميشود و مربوط به حدود 6 هزار سال پيش زمان تمدن عيلام در خوزستان منطقه ايذه وشوش ميباشد، صفحهٔ بازي اي است که در شهر سوخته ي سيستان و بلوچستان از گور باستاني موسوم به شمارهٔ 761 به همراه 60 مهرهٔ آن کشف شده و از چوب آبنوس و به شکل ماري است که 20 بار به دور خود حلقه زده و دمش را در دهان گرفته‌است. مهره‌ها و تاس‌هاي آن که با تاس‌هاي امروزي کاملاً متفاوت بوده‌است در يک ظرف سفالي در کنار صفحهٔ بازي قرار داشتند و از سنگ‌هاي رايج در شهر سوخته يعني از لاجورد، عقيق و فيروزه بوده‌است. تا پيش از اين گمان مي‌رفت که صفحهٔ بازي پيدا شده در گورستان سلطنتي اور در بين‌النهرين (عراق کنوني) کهن‌ترين بازي ساخته شده به دست بشر ميباشد. نمونه ديگري از قديمي‌ترين بازي‌هاي صفحه و مهرهاي دنيا که کشف شده مربوط به پنج هزار سال پيش و به شکل عقاب و عقرب از جنس سنگ صابوني در حاشيه هليل رود در جيرفت کرمان در پي کاوشهاي پروفسور يوسف مجيدزاده کشف شد و داراي سوراخ‌هايي (خانه‌هايي) است که مهره‌ها در آن جاي مي‌گرفتند. نمونه‌هاي ديگري نيز از بازي‌ها در تپه سيلک کاشان، صخره‌هاي جزيره خارگ در خليج پارس کشف شده‌است. محققان اين نوع بازي‌هاي صفحه و مهرهاي که تعداد بيشتر و نمونه‌هاي کهن تر آنها در ايران کشف گرديده و البته در بين ديگر ملت‌هاي کهن دنيا مانند چين، مصر و… وجود داشته را نياي بازي امروزي نرد ناميده‌اند. در واقع همه اين بازي‌هاي ابتدايي به گونه‌اي بودند که تعدادي سنگ يا مهره را در صفحه‌اي که داراي خانه‌هايي به تعداد مختلف بوده، جابه‌جا مي‌کردند و مهره‌ها را از يک نقطه آغازي به يک نقطه پاياني مي‌رساندند.
چگونگي پيدايش نرد امروزي: کهن‌ترين اسناد موجود در جهان که بر وجود تخت نرد به صورت امروزي دلالت دارند، اسناد کاملاً معتبر و تاريخي ايراني است که از ساخت اين بازي در زمان ساسانيان به دست بزرگمهر وزير باهوش خبر ميدهند.
ابزار مورد نياز براي بازي تخته نرد
ابزار مورد نياز براي بازي تخته نرد
1. زمين بازي
2. دو عدد تاس
3. 15 مهره سفيد و 15 مهره سياه
4. تاس‌ريز يا تاس‌انداز (وسيله اي که به وسيله آن تاس مي ريزند) که در ايران کمتر استفاده ميشود.
فلسفه تخته نرد و معنا و مفهوم آن
30 مهره: 30 شبانه روز يک ماه
24 خانه: 24 ساعت شبانه روز
4 قسمت زمين: 4 فصل سال
5 دست بازي: 5 وقت يک شبانه روز
دو رنگ سياه و سفيد: شب و روز
12 خانه در هر طرف زمين بازي: 12 ماه سال
تاس: ستاره بخت و اقبال
گردش تاسها: گردش ايام
مهره‌ها: انسان‌ها
گردش مهره در زمين: حرکت انسان‌ها
برداشتن مهره‌ها در پايان بازي: مرگ
معني عدد هر تاس در بازي تخت نرد
عدد 1: يکتايي و خداپرستي
عدد 2: آسمان و زمين
عدد 3: پندار نيک، گفتار نيک، کردار نيک
عدد 4: چهار جهت جغرافيايي
عدد 5: خورشيد، ماه، ستاره، رعد و آتش
عدد 6: شش روز آفرينش
قوانين و نکات بازي تخته نرد
قوانين و نکات بازي تخته نرد
بدين ترتيب که براي بازيکن با مهره مثلا سفيد ربع شروع از 19 تا 24 شماره گذاري شده است دو مهره در خانه 24 و 5 مهره خانه 13 و 3 مهره خانه 8 و 5 مهره خانه 6 قرار ميگيرد براي بازيکن ديگر برعکس ميباشد بدين ترتيب که خانه 1 خانه 24 بازيکن مقابل ميباشد و خانه 12 براي بازيکن ديگر خانه 13 و بهمين ترتيب بازيکن سفيد بايد مهره هاي خود را در جهت فلش نمايان در شکل به سمت خانه 1 حرکت دهد و بعد از اينکه تمام مهره ها را در ربع شماره 1 تا 6 جمع کرد شروع به بيرون انداختن آنها از بازي نمايد برنده کسي است که زودتر مهره هايش را از بازي بيرون ببرد .
حرکت مهره ها : براي شروع بازي هر بازيکن يک تاس را پرتاب ميکند چنانچه شماره ها يکسان باشد بايد مجدد اين کار تکرار شود تا شماره ها با هم تفاوت داشته باشند بازيکني که شماره بيشتري آورده باشد شروع کننده بازي است وبر اساس شماره ايکه روي تاسها نمايان است اولين حرکت را انجام ميدهد پس از شروع بازيکنها هر دو تاس را باهم به تناوب بايد بيندازند و بر اساس شماره آنها حرکت کنند .
يک مهره ممکن است به خانه اي حرکت داده شود که توسط دو يا بيشتر از دو عدد از مهره هاي حريف اشغال نشده باشد . شماره هاي روي تاسها حرکات مجزا را تشکيل ميدهند . بعنوان مثال اگر بازيکني 3 و 5 آورده باشد ممکن است يک مهره را 5 خانه به جلو در خانه مجاز حرکت دهد و مهره ديگر را 3 خانه حرکت دهد يا ممکن است يک مهره را به اندازه مجموع دو تاس به يک خانه مجاز حرکت دهد .(شمارش از خانه بعدي مهره ايکه بايد حرکت کند شروع ميشود مثلا اگر قرار باشد يکي از مهره هاي خانه 13 به اندازه 5 جابجا شود در خانه 8 قرار ميگيرد ) . و اين حرکات به شرطي است که خانه هاي هدف مهره ها بوسيله دو يا بيشتر از دو مهره حريف اشغال نشده باشد و مجاز باشد . بازيکني که جفت آورده باشد يعني اعداد روي تاسها مانند هم باشد آنرا دو بار بازي ميکند مثلا بازيکني که 6 و 6 آورده باشد ميتواند 4 بار با 6 حرکت کند يعني دو تا دوتايي که گاها بسيار مفيد واقع ميشود . بازيکن بايد از هر دو شماره تاس استفاده کند و هر دو حرکت را انجام دهد مگر اينکه نتواند آن شماره را بازي کند زمانيکه فقط يک شماره قابليت بازي را دارد بازيکن بايد همان را بازي کند زمانيکه هر دو شماره قابليت بازي را داشته باشد اما نه هر دو يعني حرکت يک مهره محدوديت حرکت ديگر را ايجاد کند در شرايط يکسان بهتر است شماره بيشتر بازي شود هنگاميکه هيچکدام از شماره ها را نتواند بازي کند بازيکن اين تاس را از دست داده است . در موارد جفت هنگاميکه بازيکن نميتواند از همه چهار حرکت خود را استفاده کند بايد بيشترين تعدادي را که ميتواند حرکت دهد .
زدن و وارد کردن : نقطه ايکه بوسيله يک مهره اشغال ميشود يک نقص در بازي ميباشد اگر يک مهره مقابل در خانه تک مهره اي شما بنشيند ميتواند آن مهره را بزند و آن مهره از بازي خارج ميگردد و همانند شکل روي تخته گذاشته ميشود هر زمان يک بازيکن يک يا چند مهره را بيرون داشته باشد اولين التزام براي وي وارد کردن آنها به بازي است که در ربع اول و خانه شروع بايد قرار دهد. يعني از ابتدا يک مهره وارد بازي ميشود به شرطي که شماره متناظر روي يکي از تاسها آن را به خانه مجاز که در آن دو يا بيشتر از دو مهره حريف وجود ندارد رهنمون سازد بعنوان مثال مانند شکل روبرو اگر بازيکني 4 يا 6 بياورد و بخواهد مهره خود را وارد بازي کند تنها در خانه 4 ميتواند بنشيند چراکه خانه 5 و 6 توسط مهره هاي حريف پر شده است او براي ورود مهره بايد اعداد 1 تا 4 بياورد و تا زمانيکه مهره اش وارد بازي نشده نميتواند مهرهاي ديگر را حرکت دهد. يعني مادامي که 5 و 6 بياورد هيچ حرکتي نميتواند انجام دهد و بايد نظاره گر بازي باشد . اگر حريف تمام خانه هاي 1 تا 6 نشان داده شده در شکل را پر کرده باشد تا زمانيکه يکي از خانه ها را خالي نکرده بايد نظاره گر باشد و لازم نيست تاس بيندازد و اگر چند مهره بيرون داشته باشد بايد تمام آنها را وارد بازي کند و بعد حرکت کند حال شايد با هر پرتاب يک يا هيچ يا دو مهره وارد بازي کند بسته به شرايط است .
خارج کردن : زمانيکه يک بازيکن همه 15 مهره خود را در ربع آخر جمع کرده باشد مجاز آغاز خارج کردن آنها و بيرون انداختنشان از بازي ميباشد . بازيکن با توجه به اعداد تاس بايد شروع به بيرون انداختن مهره ها نمايد مثلا اگر 6 و 4 بياورد بايد يک مهره از 6 و يک مهره از 4 بخورد اگر مهره اي در خانه شماره 6 يا 4 وجود نداشته باشد بايد عدد مربوطه را بازي کند مثلا تاس 3 آورده در خانه 3 مهره ندارد ولي در 4 و 5 و يا 6 مهره دارد مجبور است يکي از مهره ها را 3 خانه جلو ببرد اما امکان دارد که حتي بازي هم نداشته باشد در اين موقع بايد از بالاترين خانه ايکه از عدد تاس بيشتر نيست. يکي را بخورد مثال : عدد تاس 4 است در خانه 4 مهره اي ندارد در خانه 5 و 6 هم مهره اي ندارد که بازي کند اگر در خانه 3 مهره داشته باشد بايد از آنرا از خانه 3 بيرون بيندازد اگر در 3 نداشت از 2 و اگر در 2 نداشت از يک و بهمين ترتيب ادامه دهد اگر در همين حين خانه اي تک مهره اي داشته باشد که توسط حريف زيرکي مورد تهاجم قرار بگيرد و مهره آن را بيرون بيندازد بايد از ابتدا شروع کند يعني بيرون انداختن را متوقف کند و پس از آوردن تاس مناسب و وارد کردن مهره بيرون رفته آنرا وارد بازي نمايد و پس از طي سه ربع و قرار گرفتن در ربع نهايي ادامه به خروج مهره ها از بازي دهد و مادامي که مهره اش بيرون باشد حق بيرون انداختن را نخواهد داشت .
مارس : اگر يک بازيکن برتري محسوسي نسبت به ديگري داشته باشد ممکن است قبل از اينکه حريفش حتي يک مهره را بيرون بيندازد آخرين مهره خود را از بازي بيرون ببرد در اينصورت آن دست از بازي براي برنده دو دست برد محسوب خواهد شد .
گردآوري : بخش ورزشي بيتوته
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۶۸۹۸۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جشنواره اسب دوانی ترکمن ۱۴۰۳ + تاریخچه Turkmen Racing Horse Festival
جشنواره اسب دوانی ترکمن (Turkmen Racing Horse Festival) هر سال در آخرین یکشنبه ماه آوریل برگزار می‌شود و هدف آن بزرگداشت یکی از قدیمی‌ترین نژادهای اسب جهان و نماد غرور ملی ترکمنستان است.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جشنواره اسب‌دوانی ترکمن Turkmen Racing Horse Festival، هر سال در آخرین یکشنبه ماه آوریل برگزار می‌شود که سال جاری مصادف با بیست‌وهشتم آوریل (نهم اردیبهشت ۱۴۰۳) است. این جشنواره یک تعطیلات مهم و نماد غرور ملی است، اما در ترکمنستان یک یکشنبه کاری محسوب می‌شود و مدارس و ادارات در طول آن باز هستند.
ترکمنستان کشوری واقع در منطقه جنوب غربی آسیای مرکزی و همسایه قزاقستان، افغانستان، ایران و ازبکستان است. دریای خزر در امتداد مرز غربی این کشور قرار دارد و اسب‌ها بخش جدایی‌ناپذیری از تاریخ و فرهنگ آن هستند، از این‌رو یک فصل کامل در آن به مسابقات اسب‌دوانی اختصاص دارد. نژاد اسب آخال‌تکه، افتخار ترکمنستان است که احتمال دارد یکی از قدیمی‌ترین نژادهای اسب در جهان باشد.
نژاد آخال‌تکه حداقل سه‌هزار سال قدمت دارد و تکامل‌یافته نژاد اسب ترکمن هستند که در قرون وسطی به عشایر کوچ‌نشین ترکمنستان تعلق داشتند و اکنون منقرض شده‌اند.
این نژاد اسب به چند دلیل بسیار کمیاب است؛ از نظر تاریخی، به دلیل کمبود غذا و آب برای اسب‌ها و انسان‌ها، این نژاد مجبور بود برای زنده ماندن خود را سازگار کند و مقاوم‌تر شود. همچنین تعداد زیادی هم‌خونی در جمعیت این اسب‌ها رخ می‌دهد که منجر به آسیب‌پذیری یا تهدید شدن آنها توسط اسب‌های برجسته شده است. امروزه تنها حدود شش‌هزار اسب آخال‌تکه در جهان وجود دارد.
تاریخ جشنواره اسب‌دوانی ترکمن ۱۴۰۳تاریخ جشنواره اسب‌دوانی ترکمن در سال ۲۰۲۴ روز بیست‌وهشتم آوریل مصادف با نهم اردیبهشت ۱۴۰۳ است.
جشنواره اسب‌دوانی ترکمن‌ها زمانی برای گردهمایی علاقه‌مندان به اسب و سوارکاری است و گرامیداشت نماد ملی ترکمنستان، اسب آخال‌تکه است. این نژاد بومی ترکمنستان و اسبی باشکوه و ایده‌آل به‌ویژه برای مسابقات اسب‌دوانی است، زیرا به سرعت، هوش و استقامت شهرت دارد. رنگ روشن آنها، همراه با پوست بسیار براقی که از موهای بسیار ظریف و ابریشمی تشکیل شده است، به این اسب‌ها لقب «اسب‌های طلایی» را می‌دهد.
ترکمنستان یک سنت باستانی سه‌هزار ساله در مسابقات اسب‌دوانی دارد که مطابق با آن اسب‌های آخال‌تکه به‌دلیل ویژگی‌های برترشان مانند قدرت و استقامت، به‌منظور شرکت در مسابقات به‌طور انتخابی پرورش داده می‌شوند. این اسب‌ها در گذشته علاوه بر مسابقه، برای حمل‌ونقل نیز استفاده می‌شدند، اما امروزه به‌طور انحصاری برای مسابقه پرورش داده می‌شوند و نماد غرور ملی هستند، تا آنجا که عکس آنها روی تمبرهای پستی، اسکناس‌ها و نشان ملی ترکمنستان دیده می‌شود.
ترکمنستان در اواخر دهه ۱۸۰۰، بخشی از امپراتوری روسیه شد و زمانی که این اتفاق افتاد، روس‌ها مزارع پرورش اسب‌های آخال‌تکه را در حدود سال ۱۸۸۱ تأسیس کردند. روس‌ها سال ۱۸۸۵ برای وارد کردن این نژاد یک ثبت رسمی اسب آخال‌تکه در سطح بین‌المللی ایجاد کردند. با این حال هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۲۲ شکل گرفت، تحولات اقتصادی و سیاسی با تعطیلی این مزارع پرورش همراه بود که این امر منجر به کاهش شدید تعداد اسب‌ها شد. تنها در سال ۱۹۷۹ بود که این نژاد به ایالات متحده برده و دوباره پرورش داده شد.
این نژاد از اسب‌ها که به قدرت و استقامت معروف هستند، یکی از پرطرفدارترین اسب‌های جنگی بوده‌اند و امروزه در شرایط بیابانی پرورش داده می‌شوند، زیرا قادر به تحمل دمای شدید هستند و ویژگی‌های تطبیقی بسیاری دارند که موجب بقای آنها شده است.
یکی از معروف‌ترین اسب‌های آخال‌تکه به نام ابسنت، در دهه ۱۹۶۰ در مجموع شش مدال را در مسابقات مختلف اسب‌دوانی المپیک کسب کرد.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است